Als je het goed bekijkt is het hele leven als een aaneenschakeling van illusies. We leven in een wereld van illusie. Een van de grootste illusies is dat we een ander nodig hebben om ons gelukkig te maken. Ook ik leef in een illusie. Natuurlijk. Ik leef. Als het hele leven een aaneenschakeling van illusies is, dan kan het niet anders dan dat ik in een illusie leef. Ik leef immers en dat op zich is al een grote illusie.

De andere kant van illusie is desillusie. Niets kan zo ingrijpend zijn in een mensenleven als desillusie. Het houdt immers in dat je de illusie los moet laten. Dat kan behoorlijk pijnlijk wezen. Ga maar bij jezelf na. Iedereen heeft wel eens een punt in zijn leven gehad dat hij zijn illusie los moest laten. Vrijwillig of niet. De intensiteit van de pijn ligt gelijk aan de waarde die je aan je illusie hecht en je bereidheid die illusie op te geven. Het meeste pijn doet het loslaten van een illusie op het moment dat jij er zelf nog niet aan toe bent. Jouw illusie zal dan door de buitenwereld verstoord worden. Klamp je jezelf tegen wil en dank aan je illusie vast, dan zal de pijn bij het loslaten onoverkomelijk lijken.

Maar ook dat is een illusie. De duur van die pijn bepaal je zelf. Die wordt namelijk bepaald door de waarde die jij aan je illusie hecht. Als een ander jou iets ontneemt wat je liever kwijt dan rijk bent, zal dat geen pijn geven. Je kunt wel de illusie van pijn creëren. Bijvoorbeeld door kwaad op die ander te worden, omdat die jou de kans ontneemt om vrijwillig afstand te doen. Als dat zo is, dan koester je de illusie dat die ander er dezelfde normen en waarden op na zou moeten houden als jij. Over illusie gesproken!

Denk nu niet dat ik de illusie veroordeel. Zeker niet. Ik ben gek op illusies. Ik heb illusies nodig om verder te komen in mijn ontwikkeling. Zonder illusie geen groei, of is dat ook een illusie? Mijn illusies hebben tot nu toe mijn grote drijfveer door het leven gevormd. Mijn stimulans om door te gaan, wanneer de dingen moeilijk waren. Wanneer de ene illusie verstoord werd, keek ik al gauw uit naar de volgende. Het leuke van illusies is; op het moment dat je er een wilt vinden, dan is er ook altijd een aanwezig. Zo heb ik momenteel de illusie dat anderen geïnteresseerd genoeg zullen zijn om te lezen wat ik te vertellen heb. Als u dit leest dan is dat waarschijnlijk ook zo. Ik zeg waarschijnlijk, want als u dit leest, dan lijkt het er op dat het bovenstaande geen illusie is. Maar wie zegt er dat u leest uit interesse? Misschien leest u wel uit verveling, of uit een of ander plichtsgevoel.

Niet de illusie op zich is slecht. De manier waarop je er mee omgaat kan dat wel zijn. Hoewel? Wie bepaalt er wat goed of slecht is? De buitenwereld? God? Of jij? Of is dat ook weer een illusie? Wat voor de een goed is, kan voor een ander slecht zijn. Neem bijvoorbeeld de illusie van verliefdheid. Het kan voorkomen dat je vreselijk verliefd bent, maar dat je beste vriendin, die verder dezelfde smaak heeft als jij, hem een vreselijke kwal vindt. Het kan zijn dat zij iets ziet wat jij niet ziet. Maar het kan ook zo zijn dat jij iets ziet wat zij niet kan zien. Omdat ieder in zijn eigen illusie leeft. Een echte vriendin zal de ander haar illusie gunnen. Het kan namelijk een noodzakelijke fase in de ontwikkeling zijn. Als deze groei of ontwikkeling voltooid is, valt de illusie ook weg, omdat die zijn functie verloren heeft. Ik spreek uit ervaring.

Tot nu toe was mijn grootste struikelblok de illusie die ik over anderen en mezelf koesterde. Dit uitte zich voornamelijk op het gebied van relaties. Als ik verliefd was, of een gevoel had dat daar op leek, dan kon je praten tot je groen en blauw zag, maar ik hoorde toch niet wat men mij wilde vertellen. Sterker nog. Voor ieder argument had ik wel een tegenargument dat mijn illusie alleen maar versterkte. En als ik de weerstand niet in de buitenwereld kon vinden, dan vond ik die wel in mijzelf.

En probeer het maar eens van jezelf te winnen. Onbegonnen werk, maar het houdt je wel lekker bezig. Maar toch, iedere keer dat de illusie zijn functie verloor, klapte deze als een zeepbel uit elkaar. Relaties hebben hun functie. Functie weg, relatie over. Dit geldt ook voor vriendschappen en dat ik niet de enige ben die tot die conclusie is gekomen, blijkt uit het feit dat er zelfs een liedje over is gemaakt. "Een keer trek je de conclusie, vriendschap is een illusie." Het grappige is dat mijn zoon deze twee zinnen zong op de dag dat ik de illusie van een vriendschap opgaf. Over timing gesproken! Functie weg, vriendschap over.

Hoe intenser de relatie, hoe heftiger de desillusie, hoe heftiger de pijn. En het deed pijn, omdat ik eigenlijk niet wilde loslaten. Voor de duidelijkheid moet ik hier wel toelichten dat het hierbij ging om relaties en vriendschappen gebaseerd zijn op afhankelijkheid.

Een goede relatie is gebouwd op liefde, niet op afhankelijkheid. Liefde is immers een staat van Zijn. De illusie van liefde is echter vergankelijk zodra ze zijn functie verloren heeft. En dat doet pijn. We kunnen deze pijn zelf wegnemen (althans ik koester deze illusie) door de dingen van een afstand te bekijken. Alsof het hier een ander betreft. Door alleen naar de feiten te kijken. Vaak zien we het probleem bij een ander namelijk wel haarscherp, ook als dit probleem een grote overeenkomst met het onze vertoont.

Als je eenmaal de feiten nuchter kunt bekijken, alsof het een ander betreft, kun je de dingen relativeren. Je kunt ze een plekje geven. Dat is de eerste stap van loslaten.

Dan komt de belangrijke volgende stap. Laat je emoties weer toe. Deze stap wordt nogal eens overgeslagen, want we zijn net zo blij dat we onze emoties onder controle hebben. Dat geeft een gevoel van verlichting.

Op naar de volgende illusie, want een illusie geeft, vooral in het begin, een soort van kick. Het geeft je een reden om te leven. Om te voelen dat je leeft. De illusie om te leven willen we toch niet opgeven? Een van de vele spreukenkaarten die ik in mijn bezit heb zegt ‘Succes is van de ene naar de andere mislukking gaan, zonder je enthousiasme te verliezen’.

Nou, als dat een definitie is van succes, dat ben ik succesvol. Wouw, de illusie van succes. Als er immers iets typerend was voor mij, was het wel mijn enthousiasme, waarmee ik me op weg begaf en me zonder na te denken in de volgende illusie stortte. Om de pijn van de mislukking niet te hoeven voelen. En nu vertelt dit kaartje me, dat ik geen mislukking, maar succesvol ben.

Misschien was ik dat ook wel. Tot het moment dat ik mijn enthousiasme verloor. Tot het moment dat ik zoveel van mijn negatieve emoties weggestopt en vervangen had door positieve, dat ik de ultieme disbalans had bereikt. Hoe ik dat wist? Dat merkte ik vanzelf wel. Ik werd depressief. En daar ben ik tot op de dag van vandaag nog steeds dankbaar voor. Ik hoorde laatst bij Oprah deze zin: "An emotional breakdown is a spiritual breakthrough." Hoewel ik de woorden ten volle begrijp, vind ik het moeilijk om hiervoor een nederlandse vertaling te geven, die dezelfde intensitieit heeft. Het wil eigenlijk zoveel zeggen als: een emotionele instorting is het doorbreken van je spiritualiteit.

Ik pretendeer niet te weten waar de aanleiding of oplossing van een depressie ligt, want dat is heel persoonlijk. Ik weet wel wat de depressie voor mij betekende. Het was een noodsignaal van mijn ziel. Te zeer verstrikt in mijn illusie, dreef ik mezelf tot het uiterste. Men zegt dat positief denken een grote kracht is, maar net als alle andere krachten is het verkeerde gebruik daarvan destructief. Door alleen maar positief, en niet altijd realistisch te zijn, sloeg mijn weegschaal door.

Na een overdosis van positive gevoelens kreeg ik een overdosis van de weggestopte negatieve emoties over me heen gedonderd. In hetzelfde tempo en met dezelfde intensiteit als de positieve. En met hetzelfde enthousiasme. Want als ik iets doe, doe ik het goed. Waar een probleem is, is ook een oplossing. Dus ook voor mijn probleem. Omdat ik er zelf niet uit kwam, heb ik hulp gezocht. Ik was nog steeds niet bereid de illusie op te geven dat ik sterk genoeg was om mijn eigen problemen op te lossen, maar werd door de omstandigheden gedwongen om een cursus te volgen. Uiteindelijk was dat mijn doorbraak. Mede door de cursus besefte ik dat ik de dingen graag perfect wil doen. Ik had aan mezelf enorme hoge eisen gesteld. Ook aan anderen. Die bleken daar vaak niet aan te willen of kunnen voldoen. Logisch eigenlijk, want het lukte mezelf niet eens.

Ik ben milder geworden. Milder in het oordeel over mijzelf en hoe ik zou moeten zijn. Milder ook in mijn oordeel naar anderen. Ik ben ook milder geworden ten opzichte van mijn illusies. Ik heb ze nog steeds. Ze vertegenwoordigen voor mij nog steeds een grote waarde. Ik klamp me er alleen niet meer aan vast. Ik heb geleerd om te eerder te luisteren. Naar wat anderen me te vertellen hebben en naar mezelf. Maar vooral naar het gevoel wat ik er krijg bij de dingen die ik doe of nalaat te doen. Dat is voor mij een aardige graadmeter. Ik herken en erken mijn gevoelens, zowel negatief als positief. Ik laat ze ook toe. Ik geniet van het gevoel wat het geheel van illusie en desillusie me geeft. Ik kan het nu ook meer zien als één geheel. Een hulpmiddel om vooruit te komen. Om niet gevangen te raken in het zwarte gat van het niets. Maar ik heb ook geleerd om niet altijd trachten dat zwarte gat te vermijden.

Ik geniet zelfs van het zwarte gat: het niets. Even niets denken, even niets voelen, gewoon Zijn. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat ik heb leren leven met wat er is, niet met datgene wat geweest is of nog zou moeten komen. Het wil niet zeggen dat ik niet meer omkijk, want dat zou dom zijn. Het verleden heeft mij gevormd tot wat ik nu ben. Ik kan er van leren. Ik kijk ook vooruit. Ik heb verlangens en wensen, maar ze zijn niet langer meer de baas over mij. Ik leef in het vertrouwen dat ik alles heb wat ik nodig heb voor mijn ontwikkeling. En als dat een illusie is. Ach, gun me die dan, zoals ik jou je illusie gun....