Vandaag is het 8 maanden na de diagnose, en zoals ik dat zie “8 maanden pure winst”. Goed beschouwd is de enige werkelijke verandering in mijn leven, dat ik de dagen intenser beleef en me beter voel dan voor de diagnose. Zoals ik zeg ”pure winst dus”. De eerste vier maanden heb ik gezien als een periode van introspectie, de volgende vier maanden als een periode van naar buiten treden. Zouden de volgende (vier) maanden als integratie van deze twee kunnen dienen? De tijd zal het leren.

Ik heb mijn leven nooit als vanzelfsprekend genomen, maar nu ik me 8 maanden geleden in wezen met een ultimatum geconfronteerd zag, besefte ik dat ik ditzelfde leven niet altijd de waarde toegekend heb, die het in wezen heeft. Ik ben er te makkelijk aan voorbij gegaan en heb het altijd ervaren als iets dat mijn “overkwam”. Zelfs toen ik geconfronteerd werd met het ‘slechte nieuws’, reageerde ik in eerste instantie met het idee dat ik zou doen wat in mijn vermogen lag om deze onheilstijding ten goede te keren, maar wel met in mijn achterhoofd vaag het idee “als ik het niet red, dan heb ik mijn taak wel volbracht”. Daarbij voelde ik een zekere berusting in mijn lot en een bereidheid beide kanten te aanvaarden. Ik “zou wel zien waar mijn pad mij toe zou leiden”. Dat ik een bewuste keuze gemaakt heb voor het leven, heb ik te danken aan de wijsheid van een (toen nog net geen) 8-jarige.

Omdat ik niet wist welke kant het met mij uit zou gaan en ik nog niet naar buiten wilde komen met mijn ‘K*’, pakte ik de kans met beide handen aan, om de kleine meid waar mijn zorgen het meest naar uit gingen spelenderwijze voor te bereiden op het feit dat mensen dood gaan, ook mensen waat je van houdt en waarvan je dat niet meteen verwacht. Ik zag mijn kans schoon op het moment dat ze de tekenfilm Ratatouille aan het bekijken was, waarbij de kok in de vorm van een schimmige gedaante de rat letterlijk en figuurlijk begeestert. Ik vertelde dus dat “oma denkt dat mensen die dood gaan op een andere manier verder leven en dan ook bij de mensen waar ze van houden kunnen zijn, al konden die dat niet altijd zo makkelijk zien als in de tekenfilm. Dus dat het helemaal niet zo erg was om dood te gaan, maar wel heel vervelend voor de mensen die blijven leven, omdat die de dode mensen zouden missen”. De kleine meid, op dat moment volkomen bedlegerig, keek me even bedenkelijk aan en zei toen: “Jaha, oma, dat zeg je nu wel, en dat is misschien ook wel zo, voor kinderen als Q* want die is nog geen drie en die kan nog niet denken, maar ik wil nog heel veel leuke dingen doen”. 

Wat er toen door me heen ging, is bijna niet te beschrijven (blijkbaar zijn het niet alleen kinderen van nog-geen-drie die hun verstand niet optimaal gebruiken, maar ook oma's van nog-net-geen-53). Ik was diep onder de indruk van een kind dat met zoveel pijn leefde, alle beheersing over haar lichaam kwijt was geraakt en toch zo vastbesloten was om door te vechten, dat ik mezelf een geestelijke schop onder mijn kont heb gegeven. Vanaf dat moment heb ik  een duidelijk besluit genomen: ik zál leven en ik zál van het leven genieten, als was het alleen maar ter ere van haar. Ook voor mij zijn er nog een heleboel leuke dingen te doen en één van de dingen die mij erg slecht af gingen was volop genieten. Tot dan was het een kwestie van ‘doorbijten’ en ‘overleven’ geweest (die gelijknamige titel had ik mijn gedichtenbundel in gedachten al meegegeven) en nu moest en zou ik ook de andere kant van het leven maar eens in beschouwing nemen: leven en van het leven genieten! Iets wat mijn oma mij trouwens al decennia als boodschap door tracht te geven, maar daar kom ik later nog wel een keertje op terug...

Helemaal hotel-de-botel van de spirit van deze kleine meid en het inzicht dat ik hierdoor (opnieuw - getuige mijn gedicht) had verkregen, deelde ik dit moment met mijn dochter. Niet helemaal fair natuurlijk, want vanwege de aankomende stamceltransplantatie had ik me voorgenomen mijn familie nog even in het ongewisse te laten van mijn conditie. Ik vertelde dus alleen dat ik het over (leven na) de dood gehad had, plus de optimistische boodschap die daar op volgde, niet wat het met mij gedaan had. Mijn dochter reageerde daar op met “Jee, mam, je wilt haar toch niet haar levenslust ontnemen hè?” Dat deed even zeer, maar aangezien ik me op dat moment niet helemaal vrij voelde om mijn ware gedachten te delen en meende te begrijpen waar het vandaan kwam,  liet ik het op dat moment maar voor wat het was…

De kleine echter niet. Na een hele moeilijke en pijnlijke periode, waarin ik haar (al was het op een iets lager pitje) gelukkig bij heb kunnen staan, gaat het nu een stuk beter met haar. Zo goed zelfs dat de laatste keer dat ik bij mijn ouders logeerde, zij voor het eerst sinds lange tijd samen met mij daar kon blijven slapen. Iets waar ze overigens meteen goed gebruik van gemaakt heeft. Deze logeerpartijen zijn voor alle betrokkenen uitermate vermoeiend maar desondanks, of misschien wel daarom, de moeite dubbel en dwars waard, want het genot dat er uit voort komt geeft meer vleugels dat een blikje van het befaamde drankje kan geven.

Tijdens zo'n logeerpartijtje wordt eerst zoveel mogelijk moeite gedaan om de bedtijd naar een ongepast tijdstip te verschuiven. Zelfs de belofte voor te lezen uit het boek dat ik onlangs van M* gekregen heb (een fascinerend boek met de intrigerende titel ‘de heksensteen’) kon de bedtijd niet vervroegen, maar verlengde juist het tijdstip van ‘in slaap vallen’. Onvoorbereid (en moe) als ik was, dacht ik dat de kleine meid wel in slaap zou vallen tijdens het voorlezen, maar deze was dat geenszins van plan. Sterker nog, hoe verder ik in het boek kwam, hoe wakkerder ze werd. (later zou blijken dat ze het verhaal vrijwel letterlijk in zich had opgenomen). Uiteindelijk heb ik het plan om nog even naar beneden te kunnen nadat ze in slaap gevallen zou zijn maar opgegeven en ben ik naast haar gaan liggen. Dat zijn de momenten waarop klessebessie haar mond niet kan houden en ze begint te praten over allerlei onderwerpen waar ze als 8 jarige blijkbaar over na denkt. Onderwerpen die bij menig volwassenen nog niet ter sprake komen.

Terugkoppelend naar bovenstaand relaas over het ‘leven na de dood’ en het feit dat ik borstkanker heb, werd ik geconfronteerd met een aantal vragen waar ik zo eerlijk mogelijk antwoord op trachtte te geven (maar waarbij het zweet me wel uitbrak). “Oma, waarom laat jij je niet opereren?” (Was ik nog even vergeten te zeggen: de kleine meid is dus ook recht-voor-zijn-raap). Oeps, dat antwoord is vanzelfsprekend wanneer een volwassene me dat vraagt, maar hoe vertel je zoiets aan je kleindochter die de meest gruwelijke operaties achter de rug heeft met het volste vertrouwen in genezing? “Nouuuuuu”, begon ik voorzichtig “oma denkt dat het ook anders kan, door haar lichaam sterk te maken”. (Vreemd overigens, besef ik nu, dat ik op zo’n moment over mezelf praat als de derde persoon). “Mmmmm, en wat als dat wat jij doet niet helpt, laat je je dan wel opereren”. (chips) “Nou, dan heeft het niet zo’n zin meer om te opereren, want dan zit het door mijn hele lichaam”. “Jaaaaa, en dan?” (Dit is een variatie op het gebruikelijke “want?”, waarmee ze me altijd aanspoort verder te vertellen). “Nou”, zei ik met bijeengeknepen tenen, “dan ga ik dood.....”, waarna ze me even aankeek, laconiek haar schouders ophaalde en zei “Tja, mensen gaan nou eenmaal dood hè?”. Geen drama, geen …. Ja wat eigenlijk, gewoon recht-voor-zijn-raapse acceptatie waartoe blijkbaar alleen kinderen in staat zijn. Maar het muisje kreeg nog een staartje…

Terwijl ik bedacht dat ik daar toch nog redelijk zonder kleerscheuren vanaf gekomen was, was S* al een stuk verder met haar gedachten. “Ik weet dat het niet kan, maar als het wel zou kunnen, en als oma en opa nog kinderen zouden kunnen krijgen, dan zou jij weer bij opa en oma geboren kunnen worden”, was de volgende verrassende wending. Dit was iets waar ik het in ieder geval nog nooit met haar over gehad heb, reïncarnatie, maar ik ben natuurlijk niet de enige waar ze mee praat. “Nee”, gaf ik toe, “dat zal inderdaad niet meer kunnen, want opa en oma zijn te oud om nog kinderen te krijgen, maar……als ik dood zou zijn, en papa en mama zouden nog een kindje willen, dan zou ik wel als jouw broertje of zusje geboren kunnen worden”, waarop een luid en instemmend “Jeeeeeeeee”, volgde.

Hoewel we nooit te ver vooruit kunnen zien en het lot ons nogal eens een loer draait, moet ik wel even stellen dat ik hierbij in de fantasie van het kind meegegaan ben, om te laten weten dat incarneren niet beperkt is tot eenzelfde familiesituatie, maar dat ik ook voorlopig nog niet van plan ben mezelf te laten kisten…… en of ik daarna nog wel terug wil komen staat ook nog open voor discussie….

Aansluitend op dit relaas leek het me wel aardig om één van de gedichten die ik destijds onder de naam Xanthe geschreven heb hier bij te publiceren. Bij deze dus: duizend doden...

Duizend doden

Ik ben Duizend doden Gestorven
Om tot de Conclusie te komen...
...dat ik Nooit Geleefd heb

Xanthe®