Vanaf 1850 worden van alle inwoners van de hoofdstad gegevens bijgehouden in het bevolkingsregister. Tussen 1893 en 1939 zijn deze gegevens genoteerd op zogenoemde gezinskaarten.

Naam, geboortedatum en woonadres werden met de hand op de gezinskaart geschreven. Van ieder gezinslid werd zijn relatie tot het gezinshoofd, op wiens naam de kaart stond, vermeld. Daarnaast werden nauwkeurig gegevens vastgelegd over beroep, geboorteplaats en eventuele overlijdensdatum. Maar ook over godsdienst en nationaliteit.

In de nacht van 27 op 28 maart 1943 pleegde de verzetsgroep van Gerrit van der Veen een aanslag op het bevolkingsregister in Amsterdam. Door het vuur en het bluswater raakte het hele bestand van 630 duizend gezinskaarten onherstelbaar beschadigd.

De informatie die op de kaarten stond, blijkt nu alsnog toegankelijk. Kort voor de Tweede Wereldoorlog waren de kaarten op film gezet. Die films overleefden de brand en zijn nu gedigitaliseerd.

Sinds vrijdag is dit archief toegankelijk via internet. In een database staan de namen van de gezinshoofden van wie een kaart is. Op www.gemeentearchief.amsterdam.nl kan op achternaam worden gezocht. Een kopie van de kaarten kan voor tien gulden per stuk online worden besteld, of gratis in de studiezaal van het gemeentarchief bekeken worden.

In de toekomst kunnen de kaarten ook via internet worden bekeken. Dan kan iedereen met nooit beantwoorde vragen over personen die begin vorige eeuw in Amsterdam online zoeken.

Op de kaart van opa zal een 'O' staan om aan te geven dat hij ongehuwd was. Later zal deze letter zijn doorgestreept en vervangen door de 'H' en een huwelijksdatum. Is hij gescheiden, dan staat er een 'S' op zijn kaart. Eventueel gevolgd door een nieuwe 'H'. En is zijn vrouw overleden, dan is de 'H' veranderd in de 'W' van 'weduwnaar'.

Bron: Volkskrant : 9 oktober 2000

Back to Menu